یکشنبه 7 ربیع الاول (1309 ه ق /1270 ه ش /1891 م ) همانطور که عین السلطنه در کتاب روزنامه خاطراتش می نویسد طبق قراری که شب قبل با ساعدالسلطنه گذاشته بودند راهی لتگاه می شوند تا از آنجا به کوریجان بروند که ملک حضرت والا عزالدوله پدر عین السلطنه بوده است .(1)
عین السلطنه می نویسد « امشب باید به لتگاه برویم ]و[ بنه کوریجان رفت . نزدیک چاپارخانه جناب ساعدالسلطنه رسیدند ، شریف الملک هم آمد ،تمام را رجعت داده با ساعدالسلطنه و طاهر خان محبت کنان رفتیم نیم ساعت به غروب مانده لتگاه وارد شدیم . خانه ساعدالسلطنه در این ده است . پایتخت حاجیلو است ، عمارت و قلع? خوبی می سازد کلاه فرنگی بدی نبود .»(2)
در خاطرات روز دوشنبه 8 ربیع الأول می نویسد « آخر ساعد السلطنه را راضی کرده که با هم به کوریجان برویم ، باران ساکت شد سوار شدیم . دو هزار به (شیر یا خط ) که هیج بازی نکرده بودم به ساعدالسلطنه باختم . بازی غریبی بود تماشا داشت . از ده مارهموار که چهار دانگش به مناصفه ملک حضرت والا ] عزالدوله [ و نواب علیه ] [ است گذاشتیم . رعایا جلو آمده بودند ، باران قطره قطره می آمد ، مغرب وارد کوریجان شدیم . کوریجان پنچ دانگش ملک حضرت والا و یک دانگش ملکی ساعدالسلطنه است . پانصد خانوار است ، صد و هشتاد جفت دارد (3) مالیات و سربازش زیاد است ، تیول خود حضرت والا است . بیست و پنج سرباز دارد ده خوبی است .(4) در ادامه از محمد حسین بیک نایب کوریجان نام می برد و باختن در بازی شیر یا خط را شرح می دهد .
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1. روز نامه خاطرات عین السلطنه ج 1 ص 403
2. همان ص 404 :( در ادامه آن می نویسد تاقت آوردیم و به حسین آباد ده ساعدالسلطنه رسیدیم پیاده شدیم و به منزل ظابط رفتیم .)
3. کوریجان 180 جفت { یا 360 سقراکن (گاومیش )}بوده است ،هریک جفت در واقع مقدار زمینی بوده که 2 رأس گاو شخم می زده است . هر 5/7 جفت را یک جوق می گفتند و هر جوق زیر نظر یک جوق باشی اداره می شد.
4. همان ص 405
کلمات کلیدی:
